Monday 31 October 2011

Η χαμένη γενιά


Τον άρπαξε η άκρη του ματιού μου την ώρα που κατέβηκα βιαστικά στο φούρνο να αγοράσω γάλα (και μία twix εννοείται). Πάνε πόσα χρόνια, μπορεί και 20 από τότε που είχε να τους δω και όμως τον αναγνώρισα και τον θυμήθηκα. Όλη την παρέα. Τον Παναή, τον Άρη, τον Αντρέα. Πέρασε τόσος καιρός, με κόπο θυμήθηκα τα ονόματά τους...

Ήταν οι «αλήτες» της περιοχής. Τα παιδιά του περιθωρίου που κανείς δεν ήθελε. Που πάντα ήταν τιμωρημένα, πάντα παραπεταμένα, πάντα οργισμένα. Πλακώνονταν συνεχώς με όλους και με όλα, έσπαζαν πράματα.

Ήταν όλοι τους μεγαλύτεροι από μένα. Όταν γνωριστήκαμε ήμουν τρίτη δημοτικού, αυτοί, όσοι δεν εγκατέλειψαν, γυμνάσιο. Ένα πρωί, ένας θεός ξέρει γιατί δεν ήμουν στην τάξη, ήμουν στην αυλή και προσπαθούσα να φτάσω στο πιο ψηλό μονόζυγο. Σιγά μην έφτανα. Ώσπου με πλησίασε ένας από αυτή την παρέα και με βοήθησε. Έτσι, τους γνώρισα όλους. Δεν ήταν δα ότι γίναμε κολλητοί. Υπήρχε όμως μια αμοιβαία συμπάθεια. Δεν υπήρχε περίπτωση να τους δω και να μην τους πλησιάσω να μιλήσουμε. Δεν μπορώ να θυμηθώ τι λέγαμε ή τι ευχαρίστηση έβρισκαν να μιλούν με ένα νιάνιαρο.

Αλλά δεν υπήρχε περίπτωση να μην με βοηθήσουν. Μου έμαθαν να σκαρφαλώνω πάνω σε κάτι τεράστια βαρέλια. Στην παιδική χαρά με τα σχοινιά κοίταζαν να μην βρεθώ από κάτω, πράγμα δύσκολο γιατί στο σκαρφάλωμα έπαιρνα χρυσό μεταλλείο, στην καντίνα αν ήμουν πίσω, μου έκαναν τόπο να περάσω μπροστά και φυσικά στα ψηλά τα μονόζυγα. Τώρα που το σκέφτομαι πρέπει να ήμουν το μοναδικό μωρό στο δημοτικό που είχα μπράβους. Καθάριζαν για μένα.

Ένας δάσκαλος πήρε είδηση τις παρέες μου. Με κατσάδιασε μπροστά σε όλη την τάξη και άκουσα ένα κήρυγμα μπλα μπλα μπλα μπλα για τις κακές παρέες. Δεν πτοήθηκα. Συνέχισα να τους μιλώ και να τους θεωρώ φίλους μου.

Ήταν η πιο αδικημένη γενιά παιδιών νομίζω που μεγάλωσε στην Κύπρο. Τα παιδιά που έζησαν τον πόλεμο του ’74. Έχασαν τα σπίτια τους, ίσως και μέλη της οικογένειάς τους, βρέθηκαν να μην έχουν τίποτε. Και κυρίως κατανόηση. Κάτι άσχημο να συμβεί σε κανένα παιδί σήμερα και πέφτουν πάνω του οι ειδικοί να το βοηθήσουν να ξεπεράσει το πρόβλημα. Ποιος ειδικός έσκυψε πάνω από εκείνα τα παιδιά; Ποιος νοιάστηκε για τα όσα πέρασαν, για τον τρόμο που έζησαν; Ποιος έκατσε έστω να τα ακούσει, να τους μιλήσει, να τα βοηθήσει να ξεπεράσουν την οργή τους. Να τους δείξει ένα διαφορετικό δρόμο από αυτό που βάδιζαν.

Δεν λέω ότι φταίει το σχολείο. Αλλά από το σχολείο ξεκινούσε το πρόβλημα. Οι γονείς τους αναγκαστικά βγήκαν στο μεροκάματο. Κοντά δεν υπήρχαν ούτε γιαγιάδες, ούτε παππούδες, πόσα άτομα να χωρέσει άλλωστε ένα μικρό σπιτάκι σε ένα συνοικισμό; Υπήρχαν δάσκαλοι που τα αγκάλιαζαν με αγάπη. Υπήρχαν όμως και πολλοί που τα έδιωχναν. Θύμωναν γιατί έρχονταν αδιάβαστα, απεριποίητα, γιατί τσακώνονταν συνεχώς και δεν κάθονταν ήσυχα στην τάξη.

Γίνεται τη μια μέρα να είσαι σπίτι σου μέσα στην προστασία της οικογένειάς σου και την επόμενη μέρα ο κόσμος σου να μετατρέπεται σε χίλια κομμάτια και εσύ να είσαι καλά; Γίνεται να είσαι θυμωμένος, τρομαγμένος, κανείς να μην σε ακούει και εσύ να είσαι καλά; Έγιναν πολλά λάθη με τα παιδιά του πολέμου. Απασχολημένοι όπως ήταν όλοι τους να κτίζουν τη χώρα, κανείς δεν ασχολήθηκε να κτίσει τις ψυχές των παιδιών.

Θα ήθελα να ξέρω τι έχει απογίνει ο Άρης, ο Παναής, ο Αντρέας. Να έχουν βρει άραγε το δρόμο τους; Να κατάφεραν μέσα από τις δυσκολίες, να έστησαν μια κανονική, όμορφη ζωή; Θα ήθελα η ιστορία να έχει ωραίο τέλος. Και έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα. Αμφιβάλλω όμως. Στην αληθινή ζωή, το τέρας δεν μεταμορφώνεται σε πρίγκιπα όταν το φιλήσει η αγαπημένη του. Παραμένει τέρας για πάντα.

20 comments:

  1. Με συγκίνησες πρωινιάτικα.

    Ξέρω γω; Το τέρας στην πραγματική ζωή μεταμορφώνεται σε πρίγκιπα αν θελήσει το ίδιο να φιλήσει και να γιατρέψει τις πληγές του. Προσωπική πορεία, όπως όλων μας. Ο καθένας με το σταυρό που κουβαλάει και το που θέλει πραγματικά να πάει.

    ReplyDelete
  2. It all depends απο τις επιλογές που έκαναν μετά..όσο άσχημα να πέρασες και όσα τραύματα και να έχεις πάντα εξαρτάτε απο τις επιλογές σου στο τέλος..

    ReplyDelete
  3. Ανάλογα με το τι βρήκε στο δρόμο τους ο καθένας, εξελίχθηκε.

    Θυμούμαι όταν ήμουν δημοτικό, λίγα χρόνια μετά το πόλεμο, τα άπορα μωρά, το σισύτιο, και τις παρέες, και τα δικά μας αλητόπαιδα.

    Με έστειλες πίσω...

    ReplyDelete
  4. εν του εμίλησες;


    το κείμενο σου έκαμε με να συνειδητοποιήσω πόσο κοντά στην εισβολή γεννήθηκα (just because i missed it, ενόμιζα ότι ήταν κάτι πολλάαα μακρινό). Ποττέ εν είχα σκεφτεί ότι τα πιο μεγάλα μου μωρά εζήσαν τούτο που περιγράφεις... Νιώθω βλακάκι.

    ReplyDelete
  5. @Μάνα, Τυγχαίνει να γνώρισα διάφορους από τούτη τη γενιά. Έτυχε και είχα ένα δίπλα μου μεγαλώνοντας, που μια χαρά κατέληξε στο τέλος και αυτός και οι πλείστοι οι φίλοι του. Όλοι ανεξαιρετώς όμως έχουν κάτι στα μάτια τους, σκληραγωγήθηκαν άσχημα πριν την ώρα τους.

    @Rania, δεν είναι θέμα επιλογών κατ' ανάγκη. Άμαν είσαι μωρό και ζεις έτσι πράματα και δεν έχεις κανένα δίπλα σου μεγαλώνοντας, πολλές φορές δεν έχεις (και πολλές) επιλογές. Παίζεις την παρτίδα σου όσο καλύτερα μπορείς με άθλιο χαρτί, που δεν τράβησες, αλλά σου έδωσαν.

    ReplyDelete
  6. Νεραϊδα είναι και άνθρωποι που κουβαλούν γερά μέσα τους το τέρας. Αλλού θέλουν να πάνε και αλλού τους παίρνει.

    Ράνια οι επιλογές που είχαν ήταν πολύ περιορισμένες. Αν είσαι στο περιθώριο είναι εξαιρετικά δύσκολο να έχεις επιλογές που να αξίζουν.

    Θα ήθελα να πιστεύω ότι εξελίχθηκαν Σμιλί. Πραγματικά, ήταν παιδιά βασανισμένα.

    Sike έχασα την εισβολή τζαι εγώ παρά κάτι. Ίσως επειδή πήγαινα και σε προσφυγικό σχολείο η εισβολή ήταν πάντα παρούσα. Αλλά μην νομίζεις. Το γεγονός πόσο πληγωμένα πρέπει να ήταν τζείνα τα μωρά, τώρα το κατάλαβα.

    Ίνα αισιόδοξο τούτο που λαλείς. Μακάρι να ισχύει τζαι για τες δικές μου παρέες… πολλά σωστό τούτο που λαλείς. Παίζεις την παρτίδα με το χαρτί που σου έδωσαν.

    ReplyDelete
  7. συμφωνώ οτι οι επιλογές είναι περιορισμένες..αλλά πάντα υπάρχει κάτι που μπορείς να κάμεις όσο κακές και να είναι οι εμπειρίες που κουβαλάς.

    @Ina..γύρεψε την ιστορία του Dave Pelzer. Αυτόν είχα στο μυαλό μου όταν έγραψα οτι εν οι επιλογές μας που μας καθορίζουν.

    ReplyDelete
  8. Και εμείς που ζήσαμε την εισβολή, έστω παιδάκια 2-3 χρόνων, κάπου δημιουργήσαμε την ψευδαίσθηση στους εαυτούς μας ότι έχουμε ξεχάσει πόσο μας επηρέασε, πόσο παρούσα ήταν η εξαθλίωση μεγαλώνοντας- τις άδειες κατσαρόλες, το συσσίτιο στο σχολείο, τις ουρές για κονσέρβες και κουβέρτες στη μέριμνα, τα παλιόσπιτα που όποτε έβρεχε πλημμύριζαν... Τόσο μακρινά, και τόσο μέσα μας..Η πόλις του καθενός...Ο τουρκομαχαλλάς της Λεμεσού ήταν γεμάτος με Άρηδες, Παναήδες και Αντρέηδες....Που να γυρίζουν άραγε..

    ReplyDelete
  9. @Rania, το έχω διαβάσει. Πόσοι όμως τα καταφέρνουν? Πραγματικά τα καταφέρνουν?

    ReplyDelete
  10. "Απασχολημένοι όπως ήταν όλοι τους να κτίζουν τη χώρα, κανείς δεν ασχολήθηκε να κτίσει τις ψυχές των παιδιών."
    Υποκλίνομαι Μανα!
    Αυτο ειναι το λάθος της Κυπριακής κοινωνίας διαχρονικά. Τότε μπορεί να ήταν και θέμα προτεραιοτήτων (ποταπή δικαιολογία), αλλά σήμερα δεν δικαιολογούμαστε να αδιαφορούμε για τις ψυχές των παιδιών, την ίδια στιγμή που φροντίζουμε να μην τους λείψει τίποτε υλικό... :(
    Ενα απ αυτα τα παιδια ήταν κι ο αντρας μου - ελαχιστα θυμαται, απο τις τοτε καταστάσεις διαβιωσης (πιστευω οτι τ' απωθησε αμυντικα απο την μνημη του). Θυμαται, όμως, τον κοινωνικο ρατσισμο που ενιωσε σαν προσφυγας στα σχολεια, σε διαφορα αθλητικα σωματεια και διαφορες κοινοτητες. Επεζησε, εσπουδασε και διεπρεψε - τα τραυματα, ομως, θα τον ακολουθουν παντα! Παντα θα νιωθει ανασφαλης αναμεσα στους συμπολιτες του γιατι καποιοι ηταν, ειναι και μαλλον θα ειναι ασυνειδητοι, μικροψυχοι και προκατηλειμμενοι...

    ReplyDelete
  11. @Ina..ε αυτοί που το προσπαθούν! ντάξει μπορεί να μιλούμε εκ του ασφαλούς αλλά όπως είπες you make the most of what you are given. Εν επιλογή των κοπελουθκιών στα projects να μεν ακολουθήσουν τον δρόμο που ούλλοι περιμένουν που τζείνους οτι εννά ακολουθήσουν..εν επιλογή τους να πάν να μορφωθούν, να έβρουν δουλειές και να αλλάξουν την ζωή τους. Ναι εν περιορισμένες, ναι εν δύσκολο, ναι μπορεί να συναντούν πολλά εμπόδια..αλλά υπάρχει τρόπος.

    ReplyDelete
  12. Γμτ, έσβησε μου τα ο μπλόγκερ...
    Η δύσκολη ζωή μπορεί να γίνει είτε κίνητρο είτε βαρύδι. Εν εξαρτούμαστε κατ'ανάγκη που τον παράγοντα τύχη (π.χ. έτυχε να γεννηθεί κάποιος σε φτωσιή τζαι διαλυμένη οικογένεια), αν τζαι βοηθά πολλά. Εν στο σιέρι μας τζαι το χαρακτήρα μας το πως έννα εκμεταλλευτούμε τες εμπειρίες μας.

    ReplyDelete
  13. Άλλο ένα βλακάκι εδώ

    ReplyDelete
  14. Rania και Defiance δεν αντιλέγω ότι πολλά πράγματα είναι στο σσέρι μας. είναι όμως άλλη υπόθεση όταν έχεις συνεχώς να παλεύεις. άλλο πράμα είναι να γεννηθείς γυναίκα στη Σουηδία και άλλο στην Ινδία (που μπορεί καν να μεν γεννηθείς). άλλο να είσαι σε μια οικογένεια με δύο αδέρφια στη Σουηδία και άλλο το 11ο στην Ινδία. και άλλο να πηγαίνεις στα σουηδικά σχολεία και άλλο στα ινδικά.
    το υπάρχει τρόπος είναι και λίγο ουτοπία.

    ReplyDelete
  15. @Ανώνυμος
    Συμφωνώ, αλλά εξακολουθείς να έσιεις πιθανότητες να σάσεις τη ζωή σου προς το καλλύτερο. Εχτός τζαι αν δεις το θέμα μοιρολατρικά τζαι εν προσπαθήσεις καν. Τζαμαί έχασες το παιχνίδι. Οι "τυχεροί" στον κόσμο εν πολλά πιο λλίοι που τους "άτυχους". Έννεν εύκολη η ζωή. Πρέπει να την παλέψεις ή να την αφήκεις να σε τσακίσει.

    ReplyDelete
  16. NICE. TA LOGIA INE PERITTA

    ReplyDelete
  17. kamete k tin analogia me ta paidia twn metanastwn-prosfygwn stin kypro simera...

    ReplyDelete
  18. A! ρε Μάνα...κάθε σου φράση και μια μαχαιρια!!!
    Είναι 2-3 μέρες που σκέφτομαι ακριβώς τα ίδια...
    θέλοντας να μοιραστώ κάποια πράγματα με μια Φίλη
    που δεν είναι από τη Κύπρο(θα τη στείλω να διάβαση)...Τι να σου πω τώρα...
    με συγκίνησες...τα ζήσαμε στο πετσί μας τούτα...

    "Απασχολημένοι όπως ήταν όλοι τους να κτίζουν τη χώρα, κανείς δεν ασχολήθηκε να κτίσει τις ψυχές των παιδιών."
    Έγραψες Μάνα έγραψες...

    ReplyDelete
  19. Μα τι λες τώρα; Θα κάτσουμε να ασχοληθούμε με αυτά τα παιδιά; Εδώ έχουμε άλλα προβλήματα...πως θα ταίζουμε τις τράπεζες και πως θα κουρευτουμε, χτενιστουμε, μακιγιαριστουμε!

    Ο ανθρωπος επαψε να μας απασχολει....και ειναι λυπηρο

    ReplyDelete
  20. Ώστε ήταν θέμαν επιλογών α; Εν το εξέραμεν τότε που είμασταν μιτσιοί τζιαι εκλωτσοκοπούσαν μας που τον έναν συνοικισμόν στον άλλον. "Φάε το αυγό σου Αντωνάκη διότι θα σου το φαν τα προσφυγούθκια" Ώστε ήταν θέμαν επιλογών...Εν το έκοψεν ο νους μας τοτε...

    ReplyDelete