Friday 12 July 2013

Γονείς-ελικόπτερο, άβουλα τέκνα



Το παραδέχομαι πως τώρα τελευταία το παράκανα με το copy paste. Βρήκα όμως αυτό το άρθρο στο Βήμα και επειδή μου φάνηκε αρκετά ενδιαφέρον θέλω να το μοιραστώ μαζί σας.


Προ ημερών βρέθηκα στην κουζίνα του σπιτιού μιας φίλης να βοηθώ στο σερβίρισμα ενός πολύβουου γεύματος για δύο οικογένειες. Κάποια στιγμή έμεινα μόνη με την 35χρονη μπέιμπι-σίτερ, η οποία έχει αναλάβει εδώ και έξι μήνες τα δύο παιδιά της φίλης. «Μήπως να κόψουμε από τώρα και ένα φρούτο για τα παιδιά;» πρότεινα, για να ελαφρύνω το πηγαινέλα της οικοδέσποινας.

Παρακολούθησα την μπέιμπι-σίτερ να κοιτάζει με κάποια αμηχανία το πεπόνι και το μαχαίρι που βρίσκονταν μπροστά της, επάνω στον πάγκο της κουζίνας. «Δεν ξέρω να το κόψω σωστά» μου είπε χωρίς την παραμικρή συστολή. «Πάντα ο πατέρας μου αναλαμβάνει αυτή τη δουλειά. Δεν μου αρέσει άλλωστε το πεπόνι...». Ενιωσα τρόμο. Μου ήρθε να αρπάξω το κουζινομάχαιρο και να κόψω με λύσσα τον ομφάλιο λώρο. Οχι της 35χρονης μπέιμπι-σίτερ – αυτή ήταν, πλέον, «χαμένη» υπόθεση. Αν μη τι άλλο, εγώ, με τα δικά μου τέκνα, ακόμη κάτι προλαβαίνω.

Την ακριβώς επόμενη ημέρα διάβασα στους New York Times ένα άρθρο δύο καθηγητών Ψυχολογίας με τίτλο When Ηelping Ηurts (σε ελεύθερη απόδοση, «Όταν η βοήθεια βλάπτει»). Το άρθρο συνοδευόταν από τρία σκίτσα. Στο πρώτο, μια κότα κλωσάει ένα αβγό. Στο αμέσως επόμενο, η κότα κλωσάει ένα νεογνό. Στο τρίτο, η κότα κλωσάει διά της βίας ένα ενήλικο κοτόπουλο



Οι δύο καθηγητές (Φίνκελ και Φιτσζίμονς) παίρνουν ως αφορμή την έρευνα της κοινωνιολόγου Λόρα Τ. Χάμιλτον που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην επιθεώρηση «American Sociological Review», σύμφωνα με την οποία όσο περισσότερα χρήματα επενδύουν οι γονείς στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση των παιδιών τους, τόσο χειρότερους βαθμούς εκείνα θα φέρουν.

Οι δύο καθηγητές περιγράφουν εκτενώς τα δεινά της υπερβολικής «βοήθειας», της υπέρμετρης ανατροφής, της λεγόμενης «ανατροφής-ελικόπτερο», με τους γονείς να υπαγορεύουν κάθε βήμα του παιδιού, αλλά και να ικανοποιούν προκαταβολικά κάθε ανάγκη του. Το τελικό «προϊόν» στην αλυσίδα συναρμολόγησης είναι ένα πλάσμα αποστραγγισμένο από κάθε έννοια αυτάρκειας και αυτοδυναμίας, το οποίο, για να μπορέσει να σταθεί στα πόδια του, χρειάζεται εσαεί τον χιλιοπροβαρισμένο γονεϊκό μπούσουλα.

Αρκετοί 19χρονοι υποψήφιοι στα μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια υποφέρουν από άγχος και εξάντληση, ενώ αδυνατούν συχνά να αντεπεξέλθουν ακόμη και στις καθιερωμένες για την εισαγωγή τους συνεντεύξεις. Δεν είναι μάλιστα λίγοι εκείνοι που λένε, χωρίς την παραμικρή αιδώ, στους καθηγητές τους: «Γιατί δεν τηλεφωνείτε καλύτερα στη μητέρα μου;». Σημειωτέον, μεγάλες εταιρείες, όπως η Merrill Lynch, καθιερώνουν «ανοιχτές ημέρες», όπου η μαμά και ο μπαμπάς του νεαρού εργαζόμενου μπορούν να εξετάσουν τις εγκαταστάσεις τους.

Ωστόσο, το άρθρο των «New York Times» πάει πιο μακριά από τους γονείς-ελικόπτερο. Ανιχνεύει τις επιπτώσεις του παρεμβατισμού και της υπερβολικής παροχής βοήθειας σε κάθε τύπου σχέση, με φίλους, συναδέλφους, συντρόφους. Σύμφωνα με τους ειδικούς και συντάκτες του άρθρου, η βοήθεια που παρέχουμε σε κάποιον πρέπει να είναι στη σωστή δοσολογία, ώστε να μην του στερεί την αυτάρκεια και το κίνητρο να παλέψει για κάτι.

Επιμένουν ότι είναι πολύ πιθανότερο να κυνηγήσεις έναν προσωπικό στόχο (π.χ. να χάσεις κιλά ή να αλλάξεις καριέρα) όταν ο άλλος βρίσκεται μεν δίπλα σου αρωγός και εμψυχωτής, αλλά δεν αποπειράται να σου επιβάλει τη βοήθεια και την καθοδήγησή του.

Εντάξει, πάντα μπορείς να προσφέρεις τη βοήθειά σου (οι καιροί άλλωστε σήμερα σχεδόν το επιβάλλουν). Αρκεί να μην «ευνουχίζεις» την προσπάθεια του άλλου. Και όταν έρθει η στιγμή, να μπορέσεις να τον αφήσεις μόνο, με το πεπόνι και το μαχαίρι.


Το άρθρο το έγραψε η Λένα Παπαδημητρίου.

8 comments:

  1. Τραγικό. Εμάς μας λένε ότι δεν ενδιαφερόμαστε να μάθουμε, ότι δεν ξέρουμε να κάνουμε το ένα και το άλλο, αλλά θεωρώ ότι ήμουν στα 17 μου που έμεινα μόνη μου, η πιο ανεξάρτητη, η πιο ικανή που κάθε άποψη.
    Άκουσα για μανάδες που επλυνήσκαν, εκαθαρίζαν, τζι εκόφκαν τες πατάτες για να τες κάμουν τηγανιτές, εβάλλαν τες σε νερό, το λάδι μες στο τηγάνι, τζαι ελέαν στα παιδιά τους να ανάψουν το λάδι και να τες βάλουν μέσα ώσπου να έρτουν σπίτι οι ίδιες.
    Άκουσα για παιδιά που δεν έχουν ιδέα πώς είναι μια πρίζα, πώς να αγοράσουν ένα καλώδιο, κλπ.
    Για να μεν πω για τα παιδιά που δεν ξέρουν να κοινωνικοποιηθούν, ή να αναλάβουν κάποια υποχρέωση ή που δεν εμάθαν τίποτε που το σχολείο- αλλά τίποτε όμως, πέραν που τον ήχο κάθε γράμματος.
    Challenge them, αλλά άμα νομίζεις ότι απλά βοηθάς επειδή είσαι σκλάβος τους τι challenge να έχουν;

    ReplyDelete
  2. κοίτα, αν με πεπόνι εννοεί τον ανανά, όπως η πεθερά μου, τότε θεωρώ ότι εν οκ να μεν ξέρει να το κόψει. Όπως τζιαι νάshει, θεωρώ υπερβολικό το "Ενιωσα τρόμο" - αφού της άλλης "εξάλλου δεν της αρέσκει το πεπόνι". Εγώ αδυνατώ να κόψω μήλο γιατί ΑΝΑΤΡΙΣΣΙΑΖΩ&$#@^(*%&%##%&"?"

    Yeh yeh, το ππόιντ ήταν σαφώς άλλο... Συνεχίστε

    ReplyDelete
  3. Άμα θέλω να φάω κεφτέδες που να αξίζουν, παραγγέλλω στη μάμα μου. Και άμα ο κήπος θέλει ψέκασμα τηλεφωνώ στον παπά μου. Ο γυος μου κοιμάται μόνο αν του πει η μάνα του παραμύθι. Ο άλλος γυος μου απολαμβάνει το ποδόσφαιρο αν παίζουμε μαζί. Νομίζω είναι ωραία να ξέρεις ότι σε προτιμούν για κάποια πράγματα επειδή τα κάνεις καλύτερα επειδή ξέρεις κατι παραπάνω. Νοιώθεις ικανοποίηση και καθόλου σκλάβος. Και βεβαίως μπορώ να φτιάξω κεφτέδες αλλά δεν θα είναι οι ίδιοι και δεν θα ξυπνούν τις παιδικές μου αναμνήσεις. Νομίζω αύριο πρέπει να τηλεφωνήσω και να κλείσω ραντεβού με κεφτέδες της μαμάς....

    ReplyDelete
  4. Μοonlight ξέρω φοιτητή ΜΒΑ σε παρακαλώ που η μάνα του, του έστελλε στην Αγγλία καπακλούθκια με φαί με κούριερ. όχι δεν κάνω πλάκα.

    Sike περίμενε. ο ανανάς είναι πεπόνι, όχι το πεπόνι είναι ανανάς. Προσπαθώ να σκεφτώ ποιο φρούτο δεν μπορώ να κόψω και δεν βρίσκω κανένα. Α, παπουτσόσυκα. γιαξ.

    και κοίτα που τώρα θα μιλούμε για τα παπουτσόσυκα.

    Ανώνυμη τι να σου πω... περι ορέξεως κολοκυθόπιτα έλεγε ο παππούς μου.

    ReplyDelete
  5. Πήρα πάρα πολλές απαντήσεις μέσα από αυτό το άρθρο...
    Ευχαριστώ, φιλούθκια!

    ReplyDelete
  6. Νομίζω τούτο το θέμα έχουν το πολλά οι Κύπραιες μανάδες και ειδικά με τους γιους τους, χωρίς βέβαια αυτό να μην συμβαίνει και στις κοπέλες (αν και νομίζω βλέπεις περισσότερο άλλα θέματα εκεί πχ. μάνα να θέλει να μοιάσει στη κόρη και να ζει ότι δεν έζησε στην εφηβεία μέσω της κόρης της). Ούτε ο αδελφός μου μπορεί να κάνει πράματα που κάναμε εγώ και η αδελφή μου στην ηλικιά του και ούτε να πάρει τις ίδιες πρωτοβουλίες όπως εγώ και η αδελφή μου. Όλα τα κάνει η σουπερ μαμά, παραγνωρίζοντας το γεγονός ότι έτσι δεν το βοηθά και δεν το αφήνει να αναπτυχθεί σαν άτομο. Πόσες φορές τα έχω πει να τον αφήσει να κάνει κάτι μόνος του - τίποτα, φοβόμαστε μην πάθει τίποτα το μωρό. Ο δε φίλος μου και εκείνος τα ίδια..ούτε γράμμα στο ταχυδρομείο δεν ήξερε να στείλει, επειδή τόσο καιρό το έκανε η μαμα του!! Αυτό δεν είναι βοήθεια αυτό είναι "εγκλωβισμός καυ υποανάπτυξη προσωπικότητας" - έτσι το βλέπω εγώ τουλάχιστον! nekat0meni

    ReplyDelete
  7. Hello mana. Ενδιαφέρον το άρθρο. Επειδή εκαλύψαν με πολλοί από τους προλαλήσαντες, εν θα κάμω περαιτέρω σχόλια.
    Ήθελα να κάμω κι εγώ copy paste κάτι άρθρα που μου αρέσαν και πάντα εδιερωτούμουν αν υπήρχε περίπτωση να δημιουργηθεί προβλημα. Υποθέτω όταν αναφέρω το συγγραφέα και την πηγή (όπως έκαμες κι εσύ) εν οκ? αν ξέρεις, διαφώτισ'με.
    Τι εννοείς έχασα το νόημα του ποστ;; lol :)
    Ευχαριστώ προκαταβολικά

    ReplyDelete
  8. σιγά ρε... ούτε εγώ ξέρω να κόψω πεπόνι
    κι επίσης δεν το τρώω - γιαξ!

    (καρπούζι όμως ναι)

    ReplyDelete